Afgelopen juli heb ik met veel plezier deelgenomen aan de zomerschool Epistemologies of the South georganiseerd door het Centre of Social Sciences van de Universiteit van Coimbra. Tijdens lezingen en creatieve workshops kreeg ik de gelegenheid om veertig wetenschappers, activisten en kunstenaars uit de hele wereld te ontmoeten.
Boaventura de Sousa Santos en Maria Paula Meneses omschrijven de Epistemologieën van het Zuiden zowel als een politiek als een epistemologisch voorstel dat erkent dat er door onderdrukking in de vorm van kolonialisme, patriarchaat en kapitalisme ook sprake is van epistemologische onderdrukking. Zij stellen daarom dat sociale rechtvaardigheid niet kan worden bereikt zonder epistemische rechtvaardigheid. Dit betekent dat verschillende vormen van begrip en ervaringen moeten worden herkend. Bovendien is het van belang dat wetenschappers uit verschillende contexten in gesprek gaan met elkaar, inclusief het perspectief vanuit het Westen, met als uitgangspunt geen hiërarchie te creëren.
het concept corazonar streeft naar het creëren van ruimte om mensen in de samenleving te verbinden, in de vorm van wederkerigheid en gemeenschap
Professor Santos heeft de term corazonar geïntroduceerd (Arias, 2012; Santos, 2018). Deze term is een woordspeling tussen verschillende Spaanse woorden die samen vertaald kunnen worden als 'denken met het hart'. Deze term is oorspronkelijk bedacht door Gustavo Esteva en is diep verbonden met het idee van sentipensar (voelend-denken) zoals geformuleerd door Orlando Fals Borda. De term corazonar verbindt de academische wereld met emoties, zoals moed en empathie. Emoties geven energie en inspiratie om onrecht aan te pakken en ongelijkheid tegen te gaan.
In tegenstelling tot het idee van de universiteit als een ivoren toren, waar de productie van kennis is losgekoppeld van de samenleving, streeft het concept corazonar naar het creëren van ruimte om mensen in de samenleving te verbinden, in de vorm van wederkerigheid en gemeenschap. Ik zelf gebruik het concept corazonar in mijn onderzoek als een manier om te reflecteren en te leren van mijn eigen positie en op deze manier openheid en dialoog in de academische wereld te voeden. Ik streef ernaar om kennis samen met vluchtelingen en betrokken wetenschappers te creëren, niet alleen als een kwestie van academische verdienste, maar ook als een uiting van solidariteit waar ik 'met mijn hart mee beweeg' voor een meer inclusief en rechtvaardig Zuid-Afrika voor iedereen.
Bibliografie
Arias, P. G. (2012). Corazonar desde el calor de las sabidurías insurgentes, la frialdad de la teoría y la metodología. Sophia, Colección de Filosofía de La Educación, (13), 199–228.
Santos, B. de S. (2018). The End of the Cognitive Empire: The Coming of Age of Epistemologies of the South. Duke University Press.
