We weten pas sinds kort dat bomen met elkaar kunnen communiceren. Wat als dat ondergrondse netwerk het heft in handen neemt, en besluit om zich voor eens en altijd te bevrijden van de parasiet mens? Olave Nduwanje geeft ons het verhaal DE WORTELS.
Olave Nduwanje (1984) is zwart, veganist, non-binaire trans femme, queer, feminist, Umurundikazi, neuro-atypisch, activiste, geldarm en verbeten romanticus. Ze is een van de auteurs in ZWART - Afro-Europese literatuur uit de Lage Landen.
Luister naar DE WORTELS hier.
Een gesprek:
Olave: Ja ik heb meegedaan aan een podcast soort van, een hoorspel met geluid, een stemacteur, alles erop en eraan, was heel cool. En we moesten schrijven vanuit het perspectief van een niet menselijke object in de stad. Dus ik bedacht ik wil wel vanuit het perspectief van wortels schrijven.
Fabian: Waarom dat perspectief van de wortel?
Olave: Waarom specifiek weet ik niet. Omdat ik sowieso bomen heel mooi vind. Ik heb ook alleen tattoos van bomen, twee tattoos van bomen. M'n volgende tattoo is ook een boom, die zou op 1 mei geplaatst worden, maar hè corona, corona! Wortels vond ik interessant omdat… Ik vind veel Europese steden heel lelijk. En een van de dingen die ik me vaak afvraag is waarom zie je geen wortels? Waarom kiezen we niet voor een architectuur, bijvoorbeeld onze gevels laten overwoekeren met planten, bijvoorbeeld klimop en zo? Waarom zitten we de hele tijd naar beton en naar bricks te kijken? We zouden ervoor kunnen kiezen om gewoon onze hele stad, onze daken, onze gevels, gewoon helemaal groen te laten zijn! We could! En de relatie van de stad en de wortel is heel erg gewoon alles asfalteren. En ik vind het gewoon heel fascinerend dat onder de stad een hele andere soort van organic city lives. En wortels zijn ook niet altijd alleen maar van bomen, right? Er zijn hele netwerken van wortels in de stad die we gewoon niet zien. I thought that was really interesting.
Fabian: Heel interessant. Ik denk ook aan wortelen, rootedness.
Olave: Ja wortels, één van de dingen die ik tegenkwam in mijn onderzoek voor dat stuk was Édouard Glissant een filosoof, een Caribische filosoof, die een soort filosofie ontwikkelt van relaties die zich helemaal afsteekt tegen de rizomatische gedachte van de wortel. Het hele idee van de woekering, de rizoom die beweegt, dat vond ik interessant. Misschien niet als kritiek, maar meer als relatie. Toen ik bezig was met dat stuk dacht ik, wat nou als die wortels al deze jaren in een soort relatie waren met de aarde? Het leven observeren en ervan leren, informatie vergaren, als een soort van archive of the history of life. En niet dat de wortels een soort dominante structuur zijn maar meer een relationele structuur die zich interesseert in je.
Fabian: Mooi. Hoe werkt schrijven dan nu tijdens corona? Je bent dan meer op jezelf, neem ik aan?
Olave: Ik vind het heel moeilijk om te schrijven. Ik vind het echt heel moeilijk om te concentraten, I have a lot of difficulty with sort of... My anxiety is very much screaming louder than all my other voices. Including my artistic and sort of like bezinning en beschouwend. En wat ik dan doe als ik echt in high anxiety ben, dan heb ik de neiging to shut down. To disassociate a little bit. Dan is het moeilijk voor mij om te schrijven, because if I'm not connected to the moment, to the feelings, to the thoughts, if I'm sort of like disassociated, dan is die intensiteit weg ook. En ik vind het ook moeilijk om mijn gedachten te ordenen op dit moment. Ik merk dat een kleinere dichtvorm wel lukt. So I've been doing that. And those are often exercises in sort of not being perfectionistic. Om niet eindeloos door te editen. Ik worstel met het feit dat ik wel moet schrijven to make money. Dus elke opdracht die ik krijg, zeg ik ja op maar het schrijven lukt niet.
Fabian: Vooral die grote dingen?
Olave: I guess if I am in the time and space where nothing is clear, dan kan ik gewoon niet schrijven. Ik wil gewoon zacht en aardig zijn voor mezelf. So I don't wanna push myself either.
Fabian: Yeah exactly.
Olave: Ik denk dat er van alles gebeurt. Ik heb ook veel zinnen en gedachten enzovoort, I don't take notes, I take notes in my brain. I know that they're going through a kind of process and they will come to me in a different way in a different time. Dus ik weet zeker dat er op artistiek niveau van alles gebeurt in mij. Maar I can't really put out writing. Ik wil eigenlijk weg stappen van dat soort van fast food writing, het junk food writing en veel meer structureel en slow writing wil gaan doen. Niet zozeer reageren op alles wat er aan de hand is. Ik wordt heel veel gevraagd om te reageren. Ik zou eigenlijk gewoon aan een boek willen werken. Just so that I'm much more in control in the context in which that I tell stories or share my thoughts en niet echt journalistiek, maar meer literair. To create a world, to create relationships, to create context in which I can talk about certain things. Dat is eigenlijk wel iets waar ik naartoe wil. Maar het is lastig, because I notice that a lot of the writing opdrachten die ik krijg, die ik ook nodig heb, die zijn heel erg reactief. Die zijn heel erg van hier we geven je een opdracht. Right now krijg ik allemaal berichten van mensen van ja Covid-19 we wanna hear black, trans, queer people speak about this, schrijf wat. But I can't, I'm not able to. Ik zou heel graag willen zeggen ‘ik ben bezig met een project voor de komende 20 jaar, that's it. That's what I'm doing’. But I can't want ik heb ook geld nodig.
Fabian: Ik snap de wens om minder reactief te schrijven omdat je meer aan die gelaagdheid wil werken.
Olave: En ik denk ook wel dat de precariteit van heel veel jonge writers, especially of color, de precariteit waarin ze zitten, die ons ook dwingt om gewoon steeds maar gewoon te schrijven of te reageren, just to get that 250 or 300, just to get your rent paid. Just to get you know all these things. Waar ik dan andere more established white male writers die gewoon 5 jaar bezig zijn met een boek of met een project. Ik zou willen dat we daar een politieke issue van zouden maken. That we would agitate against it. That we would be like ‘no this isn’t right’. Ik probeer ook minder opinies en zo te schrijven. Ik wil meer essays schrijven. Because I have a lot more to offer than my pain, you know? Vertel eens over je pijn. Je gender pijn, je racistische pijn, je domestic violence pijn. Pijn pijn pijn dan word je wel betaald.
De Wortels:
Stem: David Vos Techniek en geluidsontwerp: Arno Peeters Redactie: Wytske Versteeg Host: Rinke Vreeke Onderzoek: Lisette van Beek (Urban Futures Studio, Universiteit Utrecht) Illustraties: Reinout Dijkstra Concept en eindredactie: Tom Loois Ansicht is een programma van stadslab RAUM in Utrecht en wordt mede gefinancierd door Het Letterenfonds.
